Header Photo

Header Photo
(κάνοντας κλικ στην εικόνα θα οδηγηθείτε στο site μου ... )

Πέμπτη 14 Ιουλίου 2011

ΠΕΡΙ ΦΗΜΗΣ ...

ΜΕΡΟΣ ΙΙ ...
Στη συνέχεια, (του προηγουμένου "ΠΕΡΙ ΦΗΜΗΣ ...)και έχοντας συμβουλευτεί το διαγνωστικό μας εγχειρίδιο, γνωρίζουμε ήδη πως υποφέρετε από μια μεγαλοπρεπή αίσθηση της σημαντικότητάς σας (υπεροψία), και πως διακατέχεστε από φαντασιώσεις απεριόριστης επιτυχίας. Επίσης, είμαστε βέβαιοι πως, λόγω της κατάστασής σας, πραγματικές και αποδεδειγμένες διαπιστώσεις, (όπως, φήμη στην καλλιτεχνική φωτογραφία δεν υπάρχει, αλλά και πως η διάρκειά της είναι ασήμαντη ακόμη και στην, προς εσωτερική κατανάλωση, μικρή εκδοχή της), δεν πρόκειται να συμβάλλουν στην αποτροπή σας.
Έτσι λοιπόν, ήρθε η ώρα να περάσουμε σε ορισμένα πρακτικά θέματα και συμβουλές, τα οποία ελπίζω να σας βοηθήσουν στην πορεία σας προς μια βραχύβια και αμελητέα επιτυχία.
Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να καταλάβετε πως το τι ή ποιόν φωτογραφίζετε είναι πολύ πιο σημαντικό από το πόσο καλά το φωτογραφίζετε. Ένα από τα σπουδαία διδάγματα της φωτογραφικής ιστορίας, είναι ότι ο αριθμός των θεμάτων, τα οποία συγκινούν σε μεγάλο βαθμό το ευρύ κοινό και ταυτόχρονα άπτονται του πολιτισμού γενικώς, είναι πολύ περιορισμένος. Αυτά είναι: α) πορτρέτα ηθοποιών, β) γυναικεία γυμνά, και γ) αισθησιακά γυμνά ηθοποιών θηλυκού γένους, αν και όχι απαραίτητα με αυτήν τη σειρά. Ο ανερχόμενος διάσημος φωτογράφος, καλά θα κάνει να το λάβει σοβαρά υπόψη του. Οφείλω να είμαι ειλικρινής απέναντί σας, όσο κι αν αυτό μπορεί να πληγώσει τα λεπτά συναισθήματά σας και να υπονομεύσει την ανάγκη σας για θαυμασμό. Οι “καλλιτεχνίζουσες” φλου-αρτιστίκ φωτογραφίες σας, με μια πλαστική Diana ή Holga, και η προσκόλληση σας σ’ αυτό το στυλ, δεν πρόκειται να σας βοηθήσει. Ούτε, επίσης και τα μελετημένα, αστικά ή φυσικά, έγχρωμα ή ασπρόμαυρα τοπία σας, με μια view camera. Αυτό που είναι σημαντικό για να γίνετε διάσημοι είναι ένα: το θέμα, το θέμα, το θέμα. Με αυτήν τη σειρά.
Ένα από τα καλύτερα θέματα είναι άνθρωποι που είναι ήδη διάσημοι, γιατί με αυτόν τον τρόπο δανείζεστε τη φήμη τους προκειμένου να αυξηθεί η δική σας. Δείτε, π.χ. την Annie Leibowitz, η οποία έχει και το επιπλέον χάρισμα να πείθει διασημότητες να κάνουν ανόητα πράγματα μπροστά στη φωτογραφική μηχανή, όπως το να βγάζουν τα ρούχα τους.
Μια εναλλακτική τακτική, είναι να γίνετε αυτό που πρώτος ένας ονειροπόλος, ο Fellini,, είχε ονομάσει "paparazzo". Βεβαίως, αυτό ενέχει τον κίνδυνο του παράλογου ξυλοδαρμού σας από ανθρώπους που είναι πραγματικά διάσημοι.
Το επόμενο θέμα, που θα σας οδηγήσει σε σίγουρη επιτυχία, είναι οτιδήποτε θεωρείται  ενοχλητικό από όλους εκείνους τους εκνευριστικούς πουριτανούς, οι οποίοι νομίζουν πως η λίμπιντο είναι είδος υγιεινής, ιταλικού design. Όσο πιο εξωφρενικές είναι οι εικόνες σας – μη συμβατικό σεξ, πτώματα και γενικώς νεκρά πράγματα ή τερατογεννέσεις, κατά προτίμηση τα τρία –  τόσο το καλύτερο. Ο σκοπός εδώ, είναι να πετύχετε τον αφορισμό σας από την εκκλησία, να σας αποκηρύξει το εκπαιδευτικό σύστημα ή, ακόμη καλύτερα, να σας χαρακτηρίσει κάποιος βουλευτής διαφθορέα του κοινού αισθήματος περί ηθικής και πνευματικό εχθρό της νεολαίας. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το ότι ο Joel-Peter Witkin είναι ένας επιτυχημένος καλλιτέχνης. Οι εικόνες του βρίθουν από κομμένα κεφάλια, ερμαφρόδιτα, πτώματα και μεγάλα στήθη, και είναι τόσο προσβλητικές όσο και ασυναγώνιστες. Αυτό ας σας γίνει μάθημα!
Μετά το σεξ, η θρησκεία αποτελεί ένα καλό θέμα. Χρησιμοποιήστε ειρωνεία, ή θίξτε τομείς όπως πλούτος, ερωτισμός, υποκρισία ή οτιδήποτε παρόμοιο. Εάν γίνει αντιληπτό πως αμφισβητείτε την χριστιανική πίστη και τα εκκλησιαστικά ήθη, θα προκληθεί διαδήλωση για την επανίδρυση της Ιεράς Εξέτασης. Τα δε ευγενή πλήθη θα αφρίζουν στη σκέψη των βασανιστηρίων που θα σας επιβληθούν. Το παράδειγμα προς μίμηση εδώ, είναι ο Andres Serrano, ο οποίος ήταν φωτογραφικά ανύπαρκτος, μέχρις ότου προσέβαλε με έξυπνο τρόπο τους φανατικούς πουριτανούς αμερικάνους, φωτογραφίζοντας έναν εσταυρωμένο μέσα σ’ ένα βάζο με τα ούρα του, απ’ ότι λέει. (Αν και, μεταξύ μας, το κίτρινο υγρό θα μπορούσε κάλλιστα να είναι lucozade ή οτιδήποτε άλλο). Βεβαίως και έγινε διάσημος! Για λίγο
Εάν δεν έχετε πρόσβαση σε διάσημα πρόσωπα, παράξενους τύπους, εκκεντρικές προσωπικότητες ή τη Lady Gaga (συχνά το ίδιο άτομο), τότε θα πρέπει να καλλιεργήσετε μια σχέση με κάποιον ισχυρό πάτρωνα, ο οποίος, λόγω της θέσης του, θα μπορέσει να προωθήσει την φωτογραφική σας καριέρα. Μια φορά κι έναν καιρό, οι φωτογραφικοί πάτρωνες ήταν και οι ίδιοι φωτογράφοι ή, τουλάχιστον, γνώριζαν πολύ καλά τον τομέα της καλλιτεχνικής φωτογραφίας, πράγμα που δεν επέτρεπε στον οποιονδήποτε ανακήρυττε εαυτόν καλλιτέχνη και μπορούσε να έχει μια φωτογραφική μηχανή, να παρεισφρήσει. Επί παραδείγματι, όταν ο John Szarkowski ήταν αρχι-πάτρωνας στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης (το γνωστό ΜΟΜΑ), μπορούσε να συμβάλλει σε εκπληκτικό βαθμό στην φήμη ενός φωτογράφου, απλώς σφραγίζοντας τον ως “Εγκεκριμένο από το ΜΟΜΑ”. Κάποιοι κακοπροαίρετοι, θα μπορούσαν να πουν πως αυτό συνέβαλλε στην δημιουργία ενός είδους κλίκας, που περιελάμβανε τον Gary Winogrand, τον Gary Winogrand, τον Gary Winogrand και τον (τι να κάνει άραγε;) William Egglestone, αλλά δεν έχω γνώμη επ’ αυτού. Τώρα, όμως, που ο Szarkowski μας άφησε, δεν υπάρχει λόγος να τρέχετε με το portfolio σας υπό μάλης, ως το ΜΟΜΑ. Θα πρέπει να απευθυνθείτε αλλού. Όχι, βεβαίως, πως είχε νόημα να το κάνετε όσο ζούσε. Πάντως, μπορείτε να βρείτε κάποιον αντίστοιχο εν Ελλάδι, έτσι ώστε να καλύψετε τις ανάγκες σας, ακολουθώντας το ρητό: “καλύτερα γνωστός στο χωριό, παρά ασήμαντος στην πόλη”. Ο πάτρωνάς σας,  θα μπορούσε να είναι ένας γκαλερίστας, ένας εκδότης πολιτιστικού ή lifestyle περιοδικού ή εφημερίδας, ένας θεωρητικός της τέχνης ή ακόμα και ένας απλός δάσκαλος φωτογραφίας με σημαντικές, όμως, διασυνδέσεις. Θυμηθείτε πως πρέπει να εξασκηθείτε στην λεπτή τέχνη της κολακείας ή/και των βαρυσήμαντων θεωρητικών δηλώσεων και artist statements.
Ένα άλλο παράδειγμα προς μίμηση είναι αυτό του Robert Mapplethorpe, ο οποίος χρησιμοποίησε πανέξυπνα τεχνάσματα και μπορείτε να μάθετε πολλά, σχετικά με το τι πάει στραβά με τις σύγχρονες τάσεις στην φωτογραφία, μελετώντας την πορεία του προς τη φήμη. Ο R.Mapplethorpe ήταν ένας δευτεροκλασάτος φωτογράφος στούντιο, έως ότου γνώρισε, σε μια σάουνα, τον Sam Wagstaff και άρχισε να καλλιεργεί με μέθοδο και αποφασιστικότητα, τη σχέση του μ’ αυτόν.
Θα πρέπει να βρείτε τον δικό σας πάτρωνα, ο οποίος να έχει τις διασυνδέσεις και την κατάλληλη επιρροή, ώστε να προωθήσει την καριέρα σας με τον καλύτερο τρόπο. Δυστυχώς, δεν μπορώ να σας βοηθήσω περισσότερο στο συγκεκριμένο θέμα μιας και ποτέ δεν έχω επισκεφθεί σάουνα ή, αν είχα, δεν θα το παραδεχόμουν δημόσια.
Τώρα λοιπόν, που έχετε ένα portfolio με εξαιρετικές φωτογραφίες σεξουαλικών περιπτύξεων, που ούτε οι ευελπιστούντες στην απαγωγή τους από εξωγήινα πλάσματα δεν μπορούν να φαντασθούν, τώρα που έχετε τον πάτρωνά σας και έχετε κλονίσει τους πυλώνες ηθικής του έθνους, η φήμη σας είναι, λίγο ως πολύ, εξασφαλισμένη. Από δω και πέρα, μπορείτε να εξομαλύνετε και να ραφινάρετε την περαιτέρω πορεία σας ακολουθώντας μια ή περισσότερες από τις παρακάτω στρατηγικές.
Βρείτε δουλειά στην ακαδημαϊκή κοινότητα. Το σκεπτικό εδώ είναι ότι οι διευθυντές των Σχολών/Πανεπιστήμιων/Κολλεγίων είναι πάντα σε επαγρύπνηση σχετικά με πρωτοποριακά άτομα και δραστηριότητες, που το ευρύ και αδαές κοινό θεωρεί πως καταστρέφουν το μυαλό των νέων. Η πρόσληψή σας θα δώσει νέο έναυσμα στην αγανάκτηση της κοινής γνώμης και θα πυροδοτήσει εκ νέου τη φήμη σας. Επίσης, μια τέτοια θέση εργασίας αυξάνει τις πιθανότητές σας για κρατική επιχορήγηση ή χρηματοδότηση, πράγμα που με τη σειρά του, μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον σας από τους αγανακτισμένους φορολογούμενους και πολιτικούς της άκρας δεξιάς.
Αν, όλα τα παραπάνω αποτύχουν στο να αποκτήσετε την πολυπόθητη φήμη, τότε δεν σας απομένει παρά να εγκαταλείψετε τον μάταιο τούτο κόσμο. Δεν είναι καθόλου σύμπτωση το ότι οι πιο διάσημοι φωτογράφοι δεν είναι πλέον εν ζωή. Πάντως, δεν έχει κανένα νόημα να το κάνετε, εκτός αν μπορέσετε να βεβαιωθείτε εκ των προτέρων, πως αυτός που θα ανακαλύψει τα απομεινάρια σας (τις φωτογραφίες σας, δηλαδή) θα είναι και διατεθειμένος να τις προωθήσει (με εκθέσεις, εκδόσεις, ντοκιμαντέρ), έτσι ώστε να ενισχυθεί το δικό του εισόδημα και φήμη. Μάλιστα, μπορείτε να τον βοηθήσετε φροντίζοντας να απαλλάξετε οποιονδήποτε μελλοντικό βιογράφο από όλες τις νομικές ευθύνες, καθώς επίσης παρέχοντας, ως συνοδευτικό των εικόνων σας, και το προσωπικό σας ημερολόγιο, στο οποίο πρέπει να υπογραμμίζετε την εκκεντρική ιδιοφυΐα σας και, φυσικά, τις λεπτομερείς σεξουαλικές σας περιπτύξεις με διάσημους ηθοποιούς, ασχέτως φύλου.
Ναι, ναι, ξέρω … υπάρχουν και ένας ή δύο από σας, που ενδιαφέρονται για έννοιες όπως ομορφιά, αλήθεια, αρετή, ιδανικά, πνευματικότητα και άλλες, χωρίς νόημα, λέξεις, που προκαλούν παράξενες γκριμάτσες και νευρικά τικ στους επιζητούντες τη φήμη. Η συμβουλή μου προς εσάς, αν και μετά βίας αξίζει να ξοδέψω μια ολόκληρη πρόταση σε τόσο λίγους, είναι: ζήστε τη ζωή σας! Ποτέ δεν θα γίνετε διάσημοι! Κανείς δεν θα ασχοληθεί ποτέ μαζί σας. Πάρτε το απόφαση. Είστε αποτυχημένοι!
Σαν κι εμένα …


Παρασκευή 8 Ιουλίου 2011

ΠΕΡΙ ΦΗΜΗΣ (και πώς να την αποκτήσετε …)

Υπάρχουν άνθρωποι που, για κάποιους ανεξήγητους λόγους, θέλουν να γίνουν διάσημοι. Από την άλλη, υπάρχουν κι αυτοί που ελπίζουν στην απαγωγή τους από εξωγήινους, με σκοπό να χρησιμοποιηθούν σε πειράματα αναπαραγωγής. Υποθέτω, πως και οι δυο ομάδες έχουν ίσες πιθανότητες επιτυχίας. Όμως, εκείνοι που αληθινά πάσχουν από σοβαρές παραισθήσεις είναι αυτοί που ευελπιστούν να γίνουν διάσημοι ως φωτογράφοι, και ειδικότερα ως καλλιτέχνες φωτογράφοι. Αυτοί οι δύστυχοι, είναι καταχωρισμένοι από τους ειδικούς ως πάσχοντες από Ναρκισσιστική Διαταραχή Προσωπικότητας. Και δεν αστειεύομαι καθόλου …
Σύμφωνα με το Εγχειρίδιο Διαγνωστικής Ψυχικών Διαταραχών (DSM), έναν υπέρογκο τόμο που εκδίδει η Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση, η παραπάνω ασθένεια γίνεται αντιληπτή γιατί οι πάσχοντες: 
“… έχουν μια μεγαλοπρεπή αίσθηση της σημαντικότητάς τους …  υπερβάλλουν όσον αφορά στα επιτεύγματά τους, για τα οποία απαιτούν υπερβολικό θαυμασμό … διακατέχονται από φαντασιώσεις απεριόριστης επιτυχίας … συχνά φθονούν ή νομίζουν πως φθονούνται … θεωρούν πως μπορούν να γίνουν κατανοητοί μόνο από ανθρώπους που, όπως κι ίδιοι, εξέχουν σε κάποιον τομέα …”
Για να είμαι ειλικρινής, τα παραπάνω περιγράφουν με ακρίβεια πολλούς, όχι μόνο από τον κόσμο της φωτογραφίας, αλλά και της τέχνης γενικότερα. Είναι, όμως, ανακουφιστικό το να ξέρεις πως δεν ευθύνονται. Απλώς, πάσχουν από μια διανοητική διαταραχή με τον κωδικό 301.81. Και, για να είμαι και δίκαιος (εκτός από ειλικρινής), ακόμη και ένα ξεφύλλισμα του πιο πάνω εγχειριδίου αποκαλύπτει πως όλοι μας πάσχουμε από κάτι. Οπότε, γιατί οι φωτογράφοι να αποτελούν εξαίρεση;
Στη συνέχεια λοιπόν, θα προσπαθήσω να δείξω κάποια πράγματα και ταυτόχρονα να λειτουργήσω ως θεραπευτής, μια και ο ίδιος πάσχω από τον κωδικό 296.01 (Ήπια Διπολική Διαταραχή) …
Κατ’ αρχήν, ας δούμε τι εννοούμε με τους όρους “φήμη” και “διασημότητα”, πριν ασχοληθούμε με το πώς θα την αποκτήσετε, όσοι ανίατοι θεωρείτε πως αξίζει τον κόπο.
Νομίζω πως θα συμφωνήσουμε λέγοντας πως οποιοσδήποτε ορισμός θα πρέπει να περιέχει φράσεις όπως: “δημοφιλής”, “πασίγνωστος”, “ευρέως αναγνωρίσιμος”, και παρόμοιους χαρακτηρισμούς. Τώρα, θα ήθελα να προσπαθήσετε να ονομάσετε έναν καλλιτέχνη φωτογράφο (εν ζωή και δραστήριο), ο οποίος πιστεύετε πως είναι δημοφιλής, πασίγνωστος και ευρέως αναγνωρίσιμος. Σκεφτείτε όσο χρόνο θέλετε … … … Έτοιμοι; Ποιος σας ήρθε στο νου; Ο Koudelka, ο Davidson, ο Ackerman, η Sally Man  ή ο Witkin; Δεν έχει σημασία ποιος, ακριβώς. Υπάρχουν αρκετά ονόματα για τον σκοπό μας.
Επόμενη ερώτηση: Πόσοι άνθρωποι στην Ελλάδα, νομίζετε πως γνωρίζουν τη δουλειά τους ή, έστω, έχουν ακούσει κάποιο από αυτά τα ονόματα; Καθώς δεν μπορώ να ακούσω την απάντησή σας, θα προσπαθήσω να απαντήσω εγώ. Ίσως, γύρω στους χίλιους, μια δεδομένη χρονική στιγμή. Περισσότεροι; Έστω … Ας πούμε περί τις πέντε χιλιάδες, αν και νομίζω πως το νούμερο είναι μάλλον υπερβολικό.
Να λοιπόν το πρώτο συμπέρασμα. Σε μια χώρα με πληθυσμό λίγο πάνω από τα έντεκα εκατομμύρια (2009), ακόμα και το πιο αισιόδοξο νούμερο δεν αντιπροσωπεύει τον όρο “αναγνωρίσιμος”, πόσω μάλλον το “διάσημος”. Αυτό, χονδρικά, σημαίνει πως ο φωτογράφος (ή το έργο του) αναγνωρίζεται από έναν στους δυο χιλιάδες τριακόσιους. Κι αυτό, στην περίπτωση που πάρουμε το αισιόδοξο σενάριο!
Ας κάνουμε τώρα, και μια σύγκριση. Όταν μια όμορφη ξανθιά στάρλετ ανακοινώνει την κυκλοφορία του DVD της, απασχολεί σχεδόν όλα τα μέσα ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης, φιλοξενείται σε τηλεοπτικές εκπομπές και εξώφυλλα περιοδικών, το DVD της γίνεται ανάρπαστο και η ίδια πασίγνωστη στο πανελλήνιο (αν όχι και εκτός συνόρων). Αυτό είναι διασημότητα! Αυτό είναι φήμη!
Δεύτερο συμπέρασμα είναι πως η φήμη και η διασημότητα δεν έχουν απαραίτητα να κάνουν με την αξία, την κοινωνική συνεισφορά, τον πολιτισμό ή τις τέχνες, την διάκριση σ’ έναν συγκεκριμένο τομέα, το ντύσιμο ή το κούρεμα. Κατά βάση, έχει να κάνει με το σεξ, αλλά θα φτάσουμε κι εκεί.
Τελικό συμπέρασμα είναι πως, αν κάποιος θέλει διακαώς να γίνει διάσημος, ο λιγότερο πιθανός δρόμος είναι μέσω της φωτογραφίας, η οποία απασχολεί τα ΜΜΕ περίπου όσο και ένας ψύλλος τον σκύλο που τον κουβαλάει, και μάλλον λιγότερο συχνά.
Άλλωστε, μια ματιά στην Παγκόσμια Ιστορία θα πείσει πως και η ίδια η Φωτογραφία ποτέ δεν ήταν διάσημη. Στην Ελληνική Ιστορία, το 1824 (πρώτη φωτογραφία από τον Niépce) είναι το έτος ολοκλήρωσης της επανάστασης και λήψης του πρώτου (!) δανείου της χώρας, ενώ στην Αμερικανική το 1836 (πρώτο αρνητικό από τον W.H.F. Talbot), είναι το έτος της επίσημης αναγνώρισης των κανονισμών του baseball. Τα διακόσια, περίπου, χρόνια φωτογραφικής ιστορίας είναι ανύπαρκτα στην Ιστορία γενικότερα, αλλά και ειδικότερα στην Ιστορία της Τέχνης.
Οι δε φωτογράφοι και η συνεισφορά τους είναι μάλλον αόρατοι στην πορεία της κουλτούρας και του πολιτισμού. Δεν απασχολούν τα ΜΜΕ, ούτε καν με τις όποιες τυχόν περιπτύξεις τους με μορφές ζωής από άλλους πλανήτες. Δεν αποτελούν το υποκείμενο ευπώλητων βιογραφιών. Δεν ανταλλάσουν χειραψίες με πρωθυπουργούς, δεν τους ζητείται να εγκαινιάσουν ορφανοτροφεία ή νοσοκομεία, δεν αποστέλλονται από κανένα κράτος ή οργανισμό ως πρέσβεις καλής θελήσεως και δεν δίνουν το όνομά τους σε δρόμους, δημόσια ιδρύματα ή πλοία.
Πέραν, λοιπόν, από το γνωστό “η φήμη δεν διαρκεί” και τα δεκαπέντε λεπτά του Warhol, ελπίζω να είναι ξεκάθαρο πως, στον συγκεκριμένο τομέα της φωτογραφίας, η φήμη (ή η διασημότητα) δεν είναι καθόλου μα καθόλου φήμη αλλά μια παροδική φαντασιοπληξία, η οποία πιθανώς να οφείλεται στην έλλειψη συνάφειας στον πολιτισμό γενικώς.
Αν, μετά τα παραπάνω, η κατάστασή σας παραμένει ίδια και συνεχίζετε να αποζητάτε την φήμη ως φωτογράφοι, την επόμενη φορά θα ασχοληθούμε με τρόπους και τεχνικές προς μια βραχύβια και αμελητέα επιτυχία.